Özgürlük ve sorumluluk dediğimiz kavramlar nelerdir hiç düşündünüz mü? Aslında özgürlüğü tam anlamıyla yaşıyor muyuz ya da sorumluluk dediğimiz kavramla ne kadar örtüşmektedir? Bu soruların cevabını merak ediyorsanız sizler için derledik.
İlk olarak özgürlük ve sorumluluk kavramlarını anlayalım. Özgürlük dediğimiz yapı insanların kendi isteği ile yapmak istediklerini gerçekleştirmesidir. Sorumluluk ise insanların yapmak zorunda oldukları durumlardır. Özgürlükte bir işi gerçekleştirmediğiniz zaman bir ceza olmazken sorumluluk kavramında işi yapmadığınız zaman sizleri ceza beklemektedir. Özgürlük ve sorumluluk kavramları aslında birbirini takip etmektedir. Bir kişini özgürlüğü kısıtlandığı zaman sorumluluklarını gerçekleştiremez. Ya da sorumluluğunu yerine getirmeyen bir kişi ceza alarak özgürlüğünü kaybedebilir. İki kavram birbirini takip eder. Sorumluluk sahibi bir kişi kendi özgürlüğünü elde etmektedir.
Kader Özgürlük Ve Sorumluluk Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır Kısaca
Kader kavramı Allah’ın geçmiş ve geleceği bilmesidir. Hepimizin belirli bir kaderi vardır. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu şudur; insanlar kendi iradesi ile kaderini belirler. Sizler kararlarınızı verirken herhangi bir baskı altında kalmazsınız. İki yoldan bir yolu kendi iradenizle aslında özgürlüğünüzle karar verirsiniz. Özgürlüğünüzle vermiş olduğunuz bu kararlar sizin kaderinizi belirler. Sadece Allah yapacaklarımızı bilmektedir. Bizim yapacağımız davranışlara müdahale etmemektedir.
Bu durumu bir örnek ile açıklayacak olursak bir kişi alkollü araç kullanırken kaza geçirdiğini ve bu yüzden cezaevine girdiğini düşünün. Bu insanın özgürlüğü kısıtlanmış oldu. Cezaevinde olduğu için bir sorumluluğu kalmadı. Bu insan kader demek ki böyleymiş derse ne kadar doğru bir cümle olur? Bu kişi özgürlük hakkını kullanarak kendine bir kader belirledi ve bunun sorumluluğunu da aldı. Özgürlükle kendi kaderimizi belirleriz. Sorumluluğa aykırı bir harekette ise bunun cezasını öderiz. Baktığınız zaman bu kavramlar birbirini takip etmektedir.
Haklarımız Ve Sorumluluklarımız Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır
Haklar ile sorumluluklar aynı kavramlar değillerdir. Peki bu kavramları tanıyarak konuya bir girelim. Hak dediğimiz kavram bir kişinin doğuştan verilen yetkilerdir. Bu yetkiler yaşama, beslenme gibidir. Sorumluluk kavramı ise insanların yapmak zorunda oldukları durumdur. Hak ve sorumluluk kavramları arasındaki ilişkiyi anlatacak olursak eğer bu iki kavram birbiri ile uyumludur. Sahip olduğumuz haklar bizlere sorumluluk yüklemektedir. Sorumluluğunu bilen ve yapan insan ise haklarını elde eder. Bu duruma örnek verecek olursak seçme ve seçilme bir haktır. İnsanlar olarak bu bizim bir hakkımız fakat oy kullanmak ise bizlerin sorumluluğu olmaktadır. İki kavram birbirini doğurmaktadır. Haklarımızdan biri olan yaşama hakkı çevreye karşı sorumluluklarımızı ortaya çıkartır.
Özgürlük Sorumluluk İlişkisi Felsefe
Özgürlük ve sorumluluk kavramları birbirini takip eden kavramlar olduğunu biliyoruz. Peki felsefe de bu kavramların ilişkisi nedir bakalım. Sorumluluk ve özgürlük kavramları bir eylemi ahlaki kılan en önemli özellik olarak görülmektedir. Bu iki kavram birbirine bağlıdır. Felsefe de birçok farklı düşünce ortaya çıkmıştır. Kısaca bunlara bakacak olursak şu şekildedir;
- Determinizm; insan davranışlarında özgür olmadığından dolayı bu eylemlerinden sorumlu tutulmayacağı kabul edilen bir görüştür.
- Fatalizm; olağanüstü bir güç tarafından bazı eylemlerin belirli olduğunu savunan filozoflar insanların özgür bir şekilde eylemlerin gerçekleşmediği için sorumluluk kavramından söz edilemez görüşü savunulur.
- İndeterminizm; Tercihler arasında karar verme olayında insanın özgür olduğunu ve sorumluluk kavramının ortaya çıkacağını savunmaktadır.
- Otodeterminizm; kişi kendi çabalarıyla kendine verilen koşulları geliştirerek özgürlüğünü oluşturur ve özgürlüğünü oluşturduktan sonra artık sorumlu olmaktadır.
- Liberteryanizm; özgürlüğün nedensiz bir davranış olmadığını kabul eder. Kişi kendi kararıyla yaptığı işten pişman olabilmektedir. Bu pişmanlık iki kavramında var olduğunu gösterir.