Suizan ile ilgili kıssalar ve Suizan ile ilgili hadisler hakkında bilgiler veriyoruz. Hüsn-ü zan ve Suizan ne demektir anlamlarını açıklıyoruz.
Suizan nedir, su-izan için detaylı açıklamadan önce genel olarak kötü ihtimali düşünmek diyebiliriz. Arapçada sui-hareket denince kötü hareket davranış akla gelir. Sui-niyet denince kötü niyet akla gelir. Bunlar gibi suizan da kötü şüphe, kötü hayal, anlamlarına gelir. Tek olarak “zan” kelimesi tahmin etme, ihtimal verme, anlamlarına gelmektedir.
Zan ile ilgili ayet ve hadisler vardır. Hucurat suresindeki ayette: ”Ey inanan(mümin)ler! Zannın bir çoğundan kaçının. Çünkü bazı zan (vardır ki) günahtır..”buyrulmuştur. Suizan kelimesinde sui ile birleşen “zan” kötü tahminde bulunmak manasına gelir. Suizan kelimesinin tam karşıtı ise Hüsnüzan’dır. Hüsn iyilik, güzellik demektir burada zan ile birleşen hüsn kelimesinden iyi düşünce güzel düşünce anlamı çıkmaktadır. Hüsni hareket dersek de güzel hareket anlamı çıkar.
İki çeşit zan var diyecek olursak Suizan kötü düşünce, hüsnüzan ise iyi düşüncede bulunmak diyebiliriz. Peygamberimiz hüsnüzan konusunda” Hüsnüzan imandandır” demiştir. Allah’a ve mü’minlere hüsnüzanda bulunmak gerekir.
Suizan İle İlgili Kıssalar
Suizan ile ilgili kıssalar dan birinde seyyit Mahmud Attaran bir kermesde bir yakışıklı genç görür genç kadınların tarafına doğru baktı diye ona tokat atar daha sonra eli şişer ve ağrısından duramaz. Akşam olur rüyasında Şah çerağ hazretlerini görür ona o genci bulmasını gönlünü almasını söyler.
O gencin imam Hüseyin’in matemlisi olduğunu öğrenir ve zanna kapıldığını hata ettiğini anlar gönlünü almaya o gencin yanına gider özürdiler gayret eder ve genci razı eder daha sonra elinin şişliği iner. Kıssadan da anlaşılacağı gibi suizan ile hareket etmek tehlikeli olduğu gibi Allah’ın gazabına uğramaya neden olur.
Suizan İle İlgili Örnekler
Suizan ile ilgili örnekler’e kalbimize gelen vesveseleri örnek verebiliriz. Mesela arkadaşımızın elinde bir tesbih rengi bizim tesbihle aynı bizim tesbihimizde ortada yok onu görünce (acaba bu tesbihimi çalmış olabilir) diye düşünmek suizandır. Suizan da dikkat çekilecek kısım kendi isteğimiz dışında kalbimize gelen kötü düşüncelerden sorumlu değiliz. Fakat kendi isteğimiz düşüncemizle kötü düşünce oluşturursak bununla hareket edersek sorumlu oluruz. Suizan hareket e dönüşmediği sürece sorumlu olmayız. Sadece düşünce olarak kafamızda kalması harekete dönüşmemesi de bizim irademizle olur.
Suizan ile ilgili hadisler
Suizan ile ilgili hadisler den anlıyoruz ki suizan la hareket edilmediği, o kötü düşünce söylenmediği takdirde mesul olmayız. Peygamberimiz “Ümmetim, işlemediği veya onu dillendirmediği sürece, içinden geçirdiği günahlarını Allah affeder.” buyurmuştur.” Peygamberimiz suizan konusunda başka hadisinde: ”Zandan sakının: Çünkü zan sözlerin en yalan olanıdır” buyurmuştur.
SONUÇ: Suizan (kötü düşünce) osyal hayatımızı alt üst eder. Suizan konusunda dikkatli olmamız gerekir. Doğruyu yanlışı iyice gözlemlemeden yanlış düşünceye kapılmamalıyız. Hüsnüzan ile hareket etmenin güzelliği varken suizan dan uzak durmalıyız. Yani suizan hastalık ise ilacıda hüsnüzandır.
Temizlik ve Abdest ile İlgili Hadisler
Şeriat Nedir (Kuralları Nedir, Nerede Yazar)
Sübhanallahi ve Bihamdihi – Fazilet ve Nasıl Zikir Olarak Çekilir?